НУ түлектерi: мен KPMG-де жұмыс істеймін

Өзінің пәндік саласын терең және толық түсіну; зерек ой, қызығушылық, жаңашылдық және кең ой-өрісі; салмақты шешімдерді алқалы түрде қабылдай білу; кәсіпкерлік, дербестік және жаңа мүмкіндіктер жасау қабілеті; жоғары деңгейде жеке ойлау қабілеті және елді дамытуда жетекші рөл атқаруға дайын болу – бұл Назарбаев Университетінің түлектері иеленуі тиіс кәсіби құзыреттердің кейбірі ғана.

Бірақ бұл түлекке “үлкен төрттік” компаниясына жұмысқа орналасуға жеткілікті ме? Жұмысқа сәтті орналасу үшін университет түлегі не білуі керек? ЖОО бітіргеннен кейін түлек не алады?

Осы және басқа да сұрақтарға бүгін біздің төрт сұхбаттасушымыз – Орталық Азиядағы 700-ден астам қызметкері және бүкіл әлем бойынша 210 000-нан астам қызметкері бар Қазақстан мен Орталық Азиядағы KPMG компаниясының өкілдері жауап береді. Олардың екеуі-Мерейгул Гумарова мен Данияр Дюскалиев, енді компания қызметкерлері. Біздің келесі сұхбаттасушымыз-компанияның басқарушы серіктесі Сәкен Жұмашев мырза қызметкерлерді жалдау қағидалары және KPMG-де қандай қызметкерлер нәтижелерге қол жеткізетіні туралы айтып берді. Өз кезегінде Персоналмен жұмыс істеу бөлімінің басшысы Дариға Кенбаева ханым түлектер сұхбаттасуда қандай қателіктер жіберетіні және оларды қалай жол бермеуге болатындығы туралы өз тұжырымдарымен бөлісті.

Ғылым және технология мектебінің (қазіргі Инженерия және цифрлық ғылымдар мектебі) 2017 жылғы түлегі, Қазақстан мен Орталық Азиядағы KPMG аудиторы Мерейгул Ғұмарова университетті бітіргеннен кейін экономика және бизнес саласында жұмыс істегісі келетінін өзі үшін нақты шешкенін айтты.

Университет сіздің кәсіби тұрғыда дамуыңызда қандай рөл атқарды?

– Университет бізге болашақта дамуымызға көмектесетін іргелі білім; мансаптық және академиялық баспалдақпен көтерілуге мүмкіндік береді. Мен университетке басымдықтарды дұрыс белгілеуді, мақсат қоюды және оларға қол жеткізуді үйренгенім үшін ризамын.

Сіздің ойыңызша, мамандық бойынша жұмысқа орналасу үшін студент/түлек қандай қасиеттерге ие болуы керек?

– Түлектің кәсіби білімі, сондай-ақ коммуникациялық және аналитикалық дағдылары болуы тиіс. Сондай-ақ, командада жұмыс істей білу, жауапкершілікті өз мойнына алуға дайын болу, клиенттермен жұмыс істей білу және жаңа білімді игеру сияқты дағдыларды атап өткен жөн.

Диплом алғаннан кейін өмірге деген көзқарас қалай өзгерді?

– Университетте оқуды аяқтағаннан кейін өмірге деген көзқарас айтарлықтай өзгерген жоқ. Аудит саласында жаңа білім алып, дағдыларды үйренуге деген құлшыныс пен ұмтылыс күшті болды. Мен өмірімде көп сұхбаттасудан жоқпын. Барлық сұхбаттасулар сәтті өтті, бірақ мен таңдауымды KPMG-ға тоқтаттым.

Данияр Дюскалиев, Қазақстан мен Орталық Азиядағы KPMG салық және заң консультациясы бөлімінің консультанты, 2019 жылы Ғылым және технология мектебін (қазіргі Инженерия және цифрлық ғылымдар мектебі) бітірген.

– Университетті бітірген кез келген жас адам сияқты мен де перспективті жұмысқа тұрғым келді, онда жақсы маман болып, компанияның дамуына өз үлесімді қосар едім. Қазір KPMG-да жұмыс істей отырып, мен өз мақсатыма жеткенімді және пайдалы болуға деген ниетім іс жүзінде іске асырылды деп батыл айта аламын. KPMG-дегі сұхбаттасу менің алғашқы және жалғыз сұхбатым болды. Менің ойымша, егер мен осындай маңызды компанияны бірден қызықтыра алсам, онда бұл нағыз мені қажет ететін және қазір болуым керек жер.

Сұхбатта қандай қиындықтар туындады? Сіздің ойыңызша, мамандық бойынша жұмысқа орналасу үшін студент/түлек қандай қасиеттерге ие болуы керек?

– Сұхбаттасу барысында мені мазалаған ой: “Өз ойымды қалай дұрыс әрі түсінікті жеткізе аламын?». Жалпы, егер сен өз мүмкіндіктерің мен біліміңе сенімді болсаң, қиындықтар туындауы тиіс емес.

Шын мәнінде, табысты жұмыспен қамту формуласы өте қарапайым және бізден бұрын белгілі болған, бұл әрқашан жаңа нәрсені үйренуге, өзін-өзі дамытуға және өзін-өзі ілгерілетуге мүмкіндік іздеуге деген ұмтылыс және өзіне, өз күшіне деген сенім.

Оқуды бітіргеннен кейін өмірге деген көзқарас қалай өзгерді? Жоғары оқу орнында оқыған кезде және одан кейінгі өмірде сіздің дүниетанымыңызды елеулі өзгерткен, есте қаларлық сәттер болды ма?

– Мен үшін Назарбаев Университеті нағыз өмір мектебіне айналды. Жаңа ғана мектепті бітіріп, 17 жасқа дейін ата – анаммен бірге өмір сүрген жас кезімде мен басқа қалаға көшу және жалғыз өмір сүру, өз қаражатымды біреудің көмегіне сенбей-ақ бөлу деген не екенін білмедім. Мен өз бойымда ересек және өзін-өзі қамтамасыз ететін адамға тән дербестік пен тәртіпті дамыта білгенім үшін өз университетіме әрқашан ризамын. Диплом алғаннан кейін мен жеке тұлға ретінде қалыптасқанымды және мақсаттарымды жүзеге асыруға толық дайын екенімді түсіндім.

Сәкен Жұмашев, Қазақстан мен Орталық Азиядағы KPMG басқарушы әріптесі

 Сізде қандай қызметкерлер жетістікке жетеді? Компанияда жақсы жұмыс істеу және қызмет бабында көтерілу үшін қандай қасиеттер маңызды?

– “Үлкен төрттік” компанияларында бар ең маңызды постулат – бұл меритократия. Компанияда меритократияны қорғаудың қос жолы бар. Қызметкерлерді жалдау кезінде біз ең жақсы қызметкерлер жұмыс істеуге келуін мұқият қадағалаймыз. Осы мақсатта біз, ең алдымен, үміткердің техникалық білімін тексереміз. Сонымен қатар, біз soft skills – адамның өз позициясы мен ойларын білдіру қабілетіне назар аударамыз. Тағы қосымша ретте, үміткерді таңдауда оның қарым-қатынасты тиімді құру қабілеті өте маңызды, өйткені біз клиенттермен жиі араласамыз. Егер осы критерийлердің барлығы сәйкес келсе, онда мұндай үміткер бізге компанияға келеді. Әрі қарай қорғаудың екінші желісі жұмыс істей бастайды, онда қызметкерлер жыл сайын өз жұмысының тиімділігін бағалау рәсімінен өтеді. Қызметкер өз жұмысының нәтижелері бойынша сол деңгейдегі, сондай-ақ жоғары және төмен деңгейдегі қызметкерлермен кері байланыс жасайды. Осылайша, 360 градусқа объективті баға қалыптасады және әр қызметкер белгілі бір уақыт аралығында қаншалықты тиімді жұмыс істеді деп айта аламыз. Тиісінше, жақсы жұмыс істеу және мансаптық өсу үшін қажет қасиеттер – бұл жауапкершілік, бастамашылық, өршілдік және қарым-қатынаста ашықтық.

Сынақ мерзімі ішінде жаңа қызметкерден қандай нәтиже күтесіз?

 -Барлық жаңа қызметкерлерді екі санатқа бөлуге болады: бірінші санат – бұл тек студенттік орындықтан келген қызметкерлер, екінші санат – experienced деп аталатындар, білімі, тәжірибесі бар қызметкерлер және олар өз тәжірибелерін көрсетіп, жобаларды іске асыруға көмектесуі керек. Тиісінше, сынақ кезеңінде біз адамның рухы бойынша “біздікі” екеніне және, әрине, оның ынтасы мен бастамашылығына қараймыз. Бұл өте маңызды сәт. Сонымен қатар, біз адамның “на-гора” нәтижесін қаншалықты бере алатынына қараймыз. Тапсырманы алған адамдар бірнеше күн орындауы мүмкін, содан кейін ештеңе істей алмадым деп айтуы мүмкін. Тапсырманы тез орындай алатын адамдар санаты да бар. Сынақ мерзімі ішінде біз адамның әдептілігіне де қарайтынымызды атап өткім келеді, өйткені мұндай адам компанияны нарықта ұсынатын болады және біздің міндетіміз – KPMG компаниясында тек дұрыс адамдар ғана болуы тиіс.

Сіз компанияның мәдениетін қалай сипаттар едіңіз? Қандай  қызметкерлер жетістікке жетті? Қандай қызметкерлер жеткен жоқ?

– Компания ішіндегі мәдениет меритократияның негізгі принциптеріне негізделген. Кім жұмыс істесе, сол өсіп, дамиды. KPMG корпоративтік мәдениеті туралы айтатын болсақ, біз алқалы атмосфераны сақтауға тырысамыз, бірақ сонымен бірге қызметкерлердің тиімділігі жоғары болады деп күтеміз. Сонымен бірге, біз әр қызметкерге жеке тәсіл қолданамыз, оның дамуына үлес қосамыз, бұл өз кезегінде, қызметкерді өсуге және дамуға итермелейді. Бізде менторлық мектеп жұмыс істейді, оны барлық қызметкерлер атап өтеді. Біздің корпоративтік мәдениетіміз ортақ міндетіміз, нәтижеге және табысқа бірге жетуді шешетіндей етіп құрылған. Егер біз осы мәдениетті ұстанатын адамдар туралы айтатын болсақ, онда бұл жаңа міндеттерді, жаңа сын-қатерлерді және алға ұмтылуға дайын адамдар.

Дариға Кенбаева, Қазақстан мен Орталық Азиядағы KPMG персоналмен жұмыс бөлімінің басшысы

Түлектер сұхбаттасуда жіберетін негізгі қателіктер немен байланысты?

– Негізінен екі себеп бар. Біріншісі – ынтасын көрсете алмау. Сұхбаттасу алдында “неге бізде жұмыс істегіңіз келеді?” деген сұраққа жауапты алдын ала ойластыру керек. Сонымен қатар, дұрыс сұрақтар қою, біздің компанияның тарихы мен соңғы жобаларымызды алдын ала зерттеу маңызды.

Екіншісі – түйіндемеде көрсетілген дағдыларды растау мүмкін болмады. Түйіндеме қызықты болып көрінеді, бірақ біз сұхбаттасу нәтижелері бойынша жұмысқа орналасу туралы ұсыныс жасауға асықпаймыз. Егер түйіндемеде ағылшын тілін еркін меңгергені туралы жазылса, ал сұхбаттасу кезінде түлек ағылшын тіліндегі сұрақтарды түсінбесе, онда оны жұмысқа шақыру екіталай.

Үміткер-түлектердің түйіндемелерін қарау кезінде сіз не нәрсеге назар аударасыз?

-Әрине, бірінші кезекте біз білім мен GPA – ға, содан кейін бағдарламалар мен тілдерді білуге, тағылымдамаға немесе жұмыс тәжірибесіне назар аударамыз.

Түлектерді қалай сипаттайсыз?

– Ну түлектері біздің компанияда әртүрлі департаменттерде сұранысқа ие. Бұл нені қалайтынын және мақсаттарына жететінін нақты білетін жастар.